Het programma
Tijdens de drie dagen in DatBolwerck op 15 juni, 23 juni en 6 juli wordt het proces van ‘leven en sterven’ vanuit een Tibetaans-boeddhistisch perspectief behandeld aan de hand van het boek van Sebo Ebbens ‘Op de golven van geboorte en dood‘. Zie de voorkant van het boek hiernaast. .
Er zijn tijdens de drie dagen specifieke onderwerpen gepland. Het is echter mogelijk dat het programma aangepast wordt op basis van de belangstelling van de deelnemers. De (voorlopige) planning is in elk geval:
- De cyclus van leven en sterven (1e dagdeel). Dit onderdeel is ook in de eerste cursus hierover besproken en zal worden herhaald voor nieuwe deelnemers. De te bespreken kern van dit dagdeel is tweeledig. De visie op het proces van sterven en daarna zorgt ervoor dat we ons daar al tijdens ons leven mee bezig kunnen houden en op kunnen voorbereiden. Tegelijk zorgt de discussie daarover dat we ons leven bewuster zullen leven. Het mes snijdt hier aan twee kanten. De tekst voor dit onderwerp is te vinden in hoofdstuk 1 van het boek van Sebo Ebbens.
- De bardo van dromen (en slapen) (2e dagdeel). Dit onderwerp is te vinden in hoofdstuk 4 van het bovengenoemde boek, en bijlage 1. De reden om dit onderwerp door te spreken is dat de visie die achter de droomyoga zit ervoor zorgt dat we wat lichter naar ons leven en ons sterven kunnen kijken. Dat helpt ons tijdens ons leven en ons sterven.
- Vriendelijkheid en mededogen (3e dagdeel). Dit onderwerp is in het boek terug te vinden in een deel van hoofdstuk 2. Ook is het terug te vinden in deel 2 bij een aantal beoefeningen. Een belangrijke kwaliteit in ons leven en tijdens ons sterven is dat we vriendelijk zijn voor onszelf (en anderen), en meedogend zijn voor (onszelf en) anderen. Dat helpt ons zeer tijdens ons leven en ons sterven. In de zijlijn wordt er aandacht besteed aan de wet van karma. Daarover is ook een korte tekst terug te vinden in hoofdstuk 2.
- Het proces van ons sterven (4e dagdeel). Dit onderwerp is in het boek terug te vinden in hoofdstuk 5. We gaan na hoe ons proces van sterven er uiterlijk en innerlijk uitziet volgens het Tibetaanse dodenboek. Ook wordt besproken wanneer het moment van sterven plaatsvindt volgens het Tibetaans boeddhisme en waarom dat een ander moment is dan in het Westen wordt aangenomen.
- Het moment na ons sterven (5e dagdeel). Dit onderwerp is in het boek terug te vinden in hoofdstuk 6. We gaan dieper in op hoe dat proces in het werk gaat. Belangrijk is dat gedurende deze fase we de mogelijkheid hebben om de cyclus en leven te stoppen.
- Open (6e dagdeel). Dit dagdeel blijft open om de vragen die er nog zijn met elkaar te kunnen bespreken. Zo is het mogelijk aandacht te besteden aan het begeleiden van stervenden (zie: https://goedlevenensterven.nl/spreuken-voor-zorgverleners ); aan levenslessen die te trekken zijn uit deze studiedagen (zie: https://goedlevenensterven.nl/zeven-lessen-tibetaanse-dodenboek ); of aan bijvoorbeeld euthanasie in Tibetaans boeddhistische perspectief (zie daarvoor en voor meer van dergelijke onderwerpen: https://goedlevenensterven.nl/aanvullingen )
Naast inleidingen, sessies met vraag en antwoord, gesprekken in kleinere groepen, of individuele reflecties, maken ook diverse vormen van meditatie onderdeel uit van het programma. Die vormen van meditatie zijn meestal kort.
Ik hoop op interessante, leerzame en sfeervolle dagen.
Sebo Ebbens