Extra achtergrondinformatie, aanvullingen op de drie boeken


Op deze pagina worden verschillende aanvullingen op, extra achtergrondinformatie over de drie boeken van Sebo Ebbens gegeven. Het gaat om de boeken:
‘Op de golven van geboorte en dood’ (over leven en sterven), Vriendelijk en vol mededogen’ (over vriendelijkheid en mededogen), en ‘Stralend in de wereld’ (over de vijf Tibetaanse wijsheden). 

De eerste aanvulling gaat over ‘Levenslessen uit het Tibetaanse dodenboek’. De opvatting hier is dat het Tibetaanse dodenboek niet zozeer over ons sterven gaat, maar vooral gaat over de kwaliteit van ons leven. Ons leven moet dan wel bezien worden in het licht van dat ons leven eindig is. Het inzien van die eindigheid, zoals beschreven in het Tibetaanse dodenboek, levert een groot lessen op waar wij in ons leven direct gebruik van kunnen maken. Deze visie is in alle drie de boeken terug te vinden. Die opvatting wordt hier toegelicht in een ‘zevental lessen voor ons leven’ (1).

De tweede aanvulling betreft ’12 spreuken/slogans voor zorgverleners, stervensbegeleiders’ (2). Hier worden ‘professionele criteria’ beschreven voor zorgverleners/zorgverleensters van ernstig zieken of begeleiders/begeleidsters van stervenden. Deze aanvulling sluit direct aan bij zowel het boek over leven en sterven, als het boek over vriendelijkheid en mededogen.

De aanvullingen 3 t/m 8 sluiten direct aan bij het boek over leven en sterven.
Zo is er in aanvulling 3 te vinden hoe een stervende in de vorm van een brief wensen kan indienen aan de achterblijvers over hoe hij of zij tijdens en na het sterven ondersteund wil worden.
In de aanvullingen 4 t/m 8 zijn er vijf belangrijke Tibetaans boeddhistisch geïnspireerde discussies te vinden over ‘abortus’, ‘euthanasie’, ‘orgaandonatie’, ‘zelfdoding’ en ‘pijnmedicatie’. In die tekstsen wordt de Tibetaans boeddhistische visie bij deze onderwerpen gekoppeld aan de Nederlandse wet, en wordt er gepoogd beide te integreren.

Tot slot is er een aanvulling te vinden die gaat over de maatschappelijk context van vriendelijkheid en mededogen (aanvulling 9). Die aanvulling sluit direct aan bij het boek over vriendelijkheid en mededogen. Uit deze aanvulling blijkt dat de maatschappelijke context ons lang niet altijd helpt om meedogend te zijn naar anderen, terwijl dat anderen juist wel stimuleert. 

1. Zeven levenslessen uit het Tibetaanse dodenboek

Hieronder zijn 8 lessen te vinden die we kunnen trekken uit de opvattingen in het Tibetaanse dodenboek voor het versterken van de kwaliteit van ons leven. De veronderstelling daarbij is dat het Tibetaanse dodenboek vooral een boek is over het leven in het perspectief dat ons leven eindig is.
De visie die hier wordt weergegeven is een visie die in de drie boeken van Sebo Ebbens terug te vinden is. Klik op 7 levenslessen uit het Tibetaanse dodenboek voor meer informatie. Het gaat om ruim 2000 woorden (ruim 3 A4-tjes).

2. 12 professionele standaarden voor zorgverleners, stervensbegeleiders

Hieronder zijn 12 professionele standaarden te vinden in de vorm van 12 spreuken/slogans voor diegenen die ernstig zieken of stervenden begeleiden. Het zijn standaarden die gebaseerd zijn op een directe verbinding met de zieke of stervende, en daarmee op een directe vorm van mededogen. De 12 standaarden kunnen zich na reflectie en discussies en de toevoeging van voorbeelden ook ontwikkelen tot standaarden voor een specifieke groep zorgverleners of stervensbegeleiders. Klik op 12 standaarden voor zorgverleners, stervensbegeleiders voor meer informatie. Het gaat om iets meer dan 1500 woorden (ruim 2 A4-tjes).

3. Een boeddhistische perspectief op wensen rond het levenseinde

Binnen het boeddhistische perspectief op sterven is het mogelijk wensen te formuleren over hoe wij graag willen dat de anderen ons ondersteunen bij ons levenseinde en tijdens en na ons sterven. In deze tekst worden diverse suggesties gedaan over hoe we dat kunnen doen. Na een inleiding worden besproken: mogelijke wensen vooraf aan ons sterven (1); mogelijke wensen wanneer ons sterven dichterbij komt (2); mogelijke wensen na ons sterven (3). Ook is er wat achtergrondinformatie te vinden (4).
Klik op wensen rond ons levenseinde voor de hele tekst. Het gaat om ongeveer 2600 woorden (ongeveer 5 A4-tjes).

4. Een boeddhistische perspectief op abortus

Bij het verbinden van de boeddhistische en westerse perspectieven op abortus worden twee conclusies getrokken. De eerste is dat het belangrijk is om het verdriet dat uit op abortus volgt te erkennen en goed voor onszelf te zorgen. Daarnaast is het belangrijk om goed voor de geaborteerde foetus te zorgen. In de Tibetaans boeddhistische visie moet die namelijk opnieuw door de cyclus van de bardos na het sterven.
Klik op achtergrondinformatie abortus voor de hele tekst. Het gaat om ongeveer 1900 woorden (ruim 3 A4-tjes).

5. Een boeddhistisch perspectief op euthanasie

Bij euthanasie spelen zowel in onze samenleving als binnen het boeddhisme twee grote maar tegengestelde prioriteiten een rol. Allereerst is er de waarde van het leven en daarmee het behoud van leven. Daarnaast gaat het om mededogen voor onszelf en anderen. In de afweging daarbij wordt vaak de vraag gesteld of ‘het leven voltooid’ is. Over dit onderwerp denken de boeddhisten anders dan veel mensen in Nederland.
Klik op achtergrondinformatie euthanasie voor de hele tekst. Het gaat om ongeveer 1900 woorden (ruim 3 A4-tjes).

6. Een boeddhistisch perspectief op  orgaandonatie

In het boeddhisme is de veronderstelling dat er 1-3 dagen nodig zijn na onze laatste adem voordat onze geest ons lichaam heeft verlaten. De boeddhistische wens is om het lichaam in die periode met rust te laten. Orgaandonatie moet om medische redenen binnen een dag na de laatste adem plaats vinden. Deze twee benaderingen zijn met elkaar in strijd. Een mogelijke oplossing is dat de overledene wanneer deze tijdens diens leven duidelijk gemaakt heeft gemotiveerd te zijn voor orgaandonatie, geholpen wordt om de verstoring die een orgaandonatie zal opleveren, op te vangen.
Klik op achtergrondinformatie orgaandonatie voor de hele tekst. Het gaat om ongeveer 1700 woorden (3 A4-tjes).

7. Een boeddhistisch perspectief op  zelfdoding

Zelfdoding kan een uiterste poging zijn onszelf te bevrijden van heftig lijden. Als dat zo is, is het belangrijk die niet te veroordelen. De boeddhistische visie is dat zelfdoding op korte termijn wel heftig lijden kan oplossen, maar dat op een langere termijn niet doet. Integendeel. Dan is een aanpak nodig waarin we ons lijden eerder aanpakken. 
Klik op achtergrondinformatie zelfdoding voor de hele tekst. Het gaat om ongeveer 1600 woorden (3 A4-tjes).

8. Een boeddhistisch perspectief op pijnmedicatie

Tijdens ons sterven is het belangrijk dat we onze aandacht er zoveel mogelijk bij hebben. Om die reden moeten we, indien we te veel pijn hebben, zoeken naar een balans tussen pijnmedicatie en erbij blijven. Er is ook te spreken over een combinatie van medicatie en meditatie, een combinatie van pijnbestrijding en meditatie en/of mindfulness technieken. Als we dat laatste willen, is het nodig ons te trainen in meditatie.
Klik op achtergrondinformatie pijnmedicatie voor de hele tekst. Het gaat om ongeveer 1800 woorden (3 A4-tjes).

9. Een maatschappelijke context voor mededogen

HVoor niet iedereen van ons is het vanzelfsprekend om meedogend te zijn voor anderen. Vaak zijn we het wel naar mensen die dichtbij ons staan. Maar niet altijd zijn we het naar mensen die wat verder weg staan of die minder geslaagd zijn in de maatschappij. We verliezen dan onze opvatting van gelijkwaardigheid naar anderen. Dat is in strijd met de opvatting in het boek ‘Vriendelijk en vol mededogen‘. Daarover gaat dit stuk 
Klik op mededogen, een maatschappelijk perspectief voor de hele tekst. Het is een begin, en gaat om ruim 1500 woorden (iets meer dan 2 A4-tjes).