Aanbod vriendelijkheid en mededogen

Algemene cursussen

Over vriendelijkheid en mededogen is een groot aantal cursussen beschikbaar. Allereerst is er het boek van Sebo Ebbens ‘Vriendelijk en vol mededogen‘. Op basis daarvan kunnen er cursussen georganiseerd worden. Het boek is afgelopen Mei 2022 verschenen.
Daarnaast kan er op dit moment nog één andere cursus gegeven worden, los van het boek. Hieronder staan de mogelijkheden genoemd.

1. De 8 coupletten van Langri Tangpa
Langri Tangpa leefde in dezelfde tijd als Atisha. Hij schreef 8 coupletten waarin hij advies geeft over de verschillende facetten van mededogen. Omdat het ‘slechts’ over 8 coupletten van 4-5 regels gaat, is zijn benadering een meer compacte benadering naar vriendelijkheid en mededogen dan de ontwikkeling van het mededogen via de 59 spreuken van Atisha. De benadering van Langri Thangpa is tweeledig:Het gaat er allereerst om dat we onszelf vertrouwd raken met dat wij en de ander, de anderen gelijkwaardig zijn.

Het gaat er daarna om dat we vertrouwd raken met het uitwisselen van zelf en ander. Dat betekent dat het belangrijk is tonglen te beoefenen. De eerste 6 coupletten gaan over het eerste. Het 7^e couplet gaat over het tweede. Het 8^e couplet gaat erover dat we onszelf minder serieus moeten nemen. Beter: dat we ons wel serieus maar niet te serieus nemen. Hoofdstuk 2 van het boek van Sebo Ebbens ‘Vriendelijk en vol mededogen‘ gaat over deze tekst. In hoofdstuk 1 van dat boek wordt een ethiek van vriendelijkheid en mededogen beschreven die voor elke benadering van vriendelijkheid en mededogen belangrijk is. Deze ethiek wordt in alle cursussen even genoemd.

2. De 6 paramitas van Shantideva
Shantideva leefde in de 8^e eeuw. Hij gaf les op de toen beroemde universiteit van Nalanda in Noord India. Hij gaf daar les over de zes paramitas, de zes vaardige handelwijzen. Paramita (een Sanskriet woord) betekent een ego-overstijgende handeling. Para staat voor overstijgend, mita staat voor handeling. Als een handeling ego-overstijgend is, kunnen we beter zien wie de ander is . Dan kunnen we ook beter zien wat de ander nodig heeft, en doen we waarschijnlijk wat nodig is om te doen.
De zes vaardige handelwijzen zijn: vrijgevigheid, discipline (hier betekent discipline: werken vanuit aandacht), geduld (wachten tot de ander er klaar voor is), vreugdevolle inspanning, meditatie in actie en intelligentie (in het Sanskriet Prajna. Dat betekent: de intelligentie om te zien wat nodig is om te doen). Hoofdstuk 3 van het boek van Sebo Ebbens ‘Vriendelijk en vol mededogen‘ gaat over deze tekst. In hoofdstuk 1 van dit boek wordt een ethiek van vriendelijkheid en mededogen beschreven die voor elke benadering van vriendelijkheid en mededogen belangrijk is. Deze ethiek wordt in alle cursussen even genoemd.

3. De 5 uitspraken van Chogyam Trungpa
Chogyam Trungpa is overleden in de jaren 80 van de vorige eeuw. Chogyam Trungpa heeft in zijn tijd een grote invloed gehad op de ontwikkeling van het Tibetaans boeddhisme in het Westen. In één van de bijeenkomsten met zijn studenten heeft tijd e uitspraak gedaan dat we ‘vol menselijk’ zijn als we de volgende vijf uitspraken volmondig naar anderen kunnen uitspreken. Het gaat om de uitspraken ‘ja’, ‘nee’,’welkom’, ’tot ziens’ en ‘ik hou van jou’. Hoofdstuk 4 van het boek van Sebo Ebbens ‘Vriendelijk en vol mededogen‘ gaat over deze uitspraken. In hoofdstuk 1 van dit boek wordt een ethiek van vriendelijkheid en mededogen beschreven die voor elke benadering van vriendelijkheid en mededogen belangrijk is. Deze ethiek wordt in alle cursussen even genoemd.

4. De 59 spreuken van Alisha
Atisha leefde in de 11^e eeuw en heeft 59 spreuken samengesteld die onze vriendelijkheid en ons mededogen verder ontwikkelen en versterken. Die spreuken zijn ook in onze tijd nog vol geldig. De tonglen beoefening (zie tonglen) is een beoefening die op deze spreuken is gebaseerd. Een deel van de spreuken zijn praktische spreuken die direct inzetbaar zijn. Een ander deel van de spreuken gaat meer over onze grondhouding van waaruit we ons mededogen vormgeven.
Deze tekst is in een apart boekje verkrijgbaar, geschreven door Sebo Ebbens. Het heet: ‘Vertrouwd raken met mededogen, De 59 spreuken van Atisha‘. Het is een boekje kent een A-5 formaat en bestaat uit 95 bladzijden. Klik op ‘vertrouwd raken met mededogen‘ voor meer informatie over dit boekje.

5. Specifieke onderwerpen of beoefeningen toevoegen
Naast het aanbieden van specifieke onderwerpen, zoals hierboven genoemd, is het natuurlijk ook mogelijk om bovenstaande onderwerpen te combineren. Ook is het mogelijk er specifieke beoefeningen aan toe te voegen. In deel 2 van het boek van ‘Vriendelijk en vol mededogen’ staat een 11-tal beoefeningen genoemd die tijdens de cursus aandacht kunnen krijgen. Belangrijke beoefeningen zijn bijvoorbeeld de beoefening van vriendelijkheid, van tonglen, van de innerlijke en behulpzame vriend(in), en van de beoefening hoe we balans brengen in mededogen voor onszelf en voor anderen. Bij dat laatste gaan we na hoe we tegelijk goed voor anderen kunnen zorgen én goed voor onszelf. de ervaring van velen is dat het moeilijk is die balans te vinden, terwijl het wel belangrijk is voor alle betrokkenen om daar aandacht aan te besteden.
Daarnaast is het mogelijk om bepaalde onderwerpen toe te voegen. Het is bijvoorbeeld mogelijk apart aandacht te besteden aan de aspiratie van vriendelijkheid en mededogen. We zeggen dan dat we zoiets graag zouden willen doen maar niet goed weten hoe we dat doen.
Tot slot: het is ook altijd mogelijk om onderwerpen uit de verschillende boeken met elkaar te combineren. Zo is er bijvoorbeeld een jaar geleden de cursus gegeven: ‘mededogen in de verschillende bardos, dus tijdens zowel ons leven als ons sterven‘. Ook is er met een aantal stervensbegeleiders veel gesproken over ‘mededogen bij het begeleiden van een stervende‘. Zie voor dat laatste ook het deel van de website met aanvullingen. Daar is een tekst te vinden met ‘12 standaarden voor zorgverleners, stervensbegeleiders‘.